مطالعه و بررسی عوامل تاُثیرگذار بر روند رشد و توسعه كسب و كارهای خانوادگی

مطالعه و بررسی عوامل تاُثیرگذار بر روند رشد و توسعه كسب و كارهای خانوادگی

كسب و كار خانوادگی به چه نوع كسب و كاری اطلاق می شود و این نوع كسب و كارها چگونه رشد و توسعه پیدا می كنند ؟ پاسخ به این سؤال و یافتن علل و عوامل مؤثر بر رشد و توسعه این كسب و كارها در استان تهران ، موضوع اصلی این تحقیق به شمار می آید.

مفهوم كارآفرینی و ایجاد كسب و كار یكی از مفاهیم مهم و اساسی در بحث رشد و توسعه اقتصادی دولت ها و كشورها است. كارآفرینی و ایجاد كسب وكار در كشور ما ایران نیز با توجه به وضعیت اقتصادی ملی و منطقه ای و همچنین آهنگ رشد و حركت اقتصاد جهانی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. با توجه به اینكه جهان به سمت اقتصاد كارآفرینی در حال حركت است و ایجاد شركت های جدید در مركز این فعالیت ها قرار دارد. همچنین تغییرات سریع جوامع و ضرورت سازگاری فعالانه با چنین جوامعی ، ارزش كارآفرین ها را روزافزون نموده است. لزوم توجه به كارآفرینی و توسعه آن بسیار بیشتر از گذشته اهمیت دارد. كارافرینی را می توان ایجاد یك كسب و كار جدید ، محصول نو و كالای جدید و یا ابداع فرایندی جدید تعریف نمود. آنچه كه از مشخصه های این تعریف بر می آید وجود نوعی تلاش و فراهم آوردن فرصتی برای كار و فعالیت می باشد. به طور كلی واژه كارآفرینی با واژه كسب و كار جدید ارتباطی تنگاتنگ دارد و بعضاً می توانند به جای یكدیگر به كار روند. صاحبنظران كسب و كار را به انواع مختلفی تقسیم بندی نموده اند كه یكی از این تقسیم بندی ها به شرح ذیل می باشد : كسب و كار خانگی[1]، كسب و كار خانوادگی[2]، كسب و كار روستایی[3]، كسب و كار اینترنتی[4]، كسب و كار كوچك ومتوسط[5] ( SME ) ، كسب و كارهای بزرگ[6].

اغلب میان دو واژه “خانواده” و “كسب و كار” نوعی تضاد و دوگانگی وجود دارد در حالی كه این مفاهیم به عنوان دو زیر سیستم از یك ابر سیستم به نام اجتماع و جامعه هستند كه در اثر ارتباطات و تاُثیرات متقابلی كه بر روی یكدیگر می گذارند تشكیل یك نظام كلی تر را به نام “كسب و كار خانوادگی” (فامیلی) می دهند. اگر پویایی ها و تحركات خانواده و كسب و كار به طور واضح و آشكار با یكدیگر تعامل و ارتباط داشته باشند میان این دو نوعی تلفیق و تركیب وجود دارد كه از دید محققان باعث پیدایش یك نظام نوین و منحصر به فرد به نام “كسب و كار خانوادگی” می شود. تعاریف و تقسیم بندی های زیادی برای كسب و كار خانوادگی ارائه شده است به هرحال یك كسب وكار یا شركت خانوادگی را می توان بدین گونه تعریف نمود : شركت ها، مؤسسات و كسب و كارهایی كه بوسیله ارتباطات و تعاملات خانوادگی و افراد خانواده تحت تاًثیر قرار می گیرند ، یا كسب و كاری كه متعلق به افراد یك خانواده می باشد و توسط افراد فامیل و غیرفامیل اداره می شود و یا نوعی كسب و كار مشترك میان چند شریك غیر فامیل كه هركدام از آنها پسر و یا دختر و یا دیگر افراد خانواده و فامیل خود را در آن درگیر نموده است. همانطور كه مشخص است یك كسب و كار خانوادگی گاهی می تواند فراتر از یك شركت خانوادگی باشد. و گاهاً نیز فقط در قالب یك شركت خانوادگی باشد.

تاكنون محققان زیادی در خصوص مسائل مربوط به كسب و كارهای خانوادگی ، تحقیقات و مطالعاتی را انجام داده اند و تماماً بر این باورند كه یك كسب و كار خانوادگی متشكل از سه بعد خانواده ، كسب و كار ، مالكیت و مدیریت می باشد به عقیده بسیاری از محققین بعد خانواده تاُثیرات زیادی بر دیگر ابعاد می گذارد كه در نتیجه تاُثیرات این سه بعد بر روی یكدیگر ، یك كسب و كار خانوادگی می تواند بقا پیدا نموده و رشد نماید و یا اینكه نابود گردد.

به نظر می رسد که کسب و کارهای خانوادگی جز پیچیده ترین نوع کسب و کارها می باشد(Neubauer & Lank 1998).مباحث عملیاتی و استراتژیک مالکیت،کنترل و مدیریت سهم مشترکی در این پیچیدگی دارند.تنظیم استراتژی کسب و کار خانوادگی و تصمیم گیری،که شامل گرایش به ریسک،تنوع ، تکنولوژی و نظایر آن است،اغلب وابسته یا حداقل در ارتباط با مرحله عمر نسل در حال کنترل می باشد(Moores & Berret 2003;Ward 1987).

در ایران نیز به دلیل تفاوت های اجتماعی و فرهنگی ما با دیگر كشورهای جهان ، ركن خانواده و نظام خانوادگی دارای تفاوت ها و مسائلی منحصربه فرد می باشد كه به نوبه خود تاُثیراتی مشابه و یا متفاوت بر موضوعاتی مانند كسب و كار و اشخاص (مالكان و مدیران) می گذارد كه در نتیجه می تواند زمینه ای برای ایجاد یك كسب و كار خانوادگی باشد. بنابراین با شناسایی عواملی که باعث می شود افراد كسب و كار خود را به رشد و توسعه سوق دهد می توان برخی از مشكلات و موانع پیش روی مؤسسین و مالكین این نوع كسب و كارها را كاهش داد و با تقویت عامل های موثر در رشد و توسعه کمک شایانی به این نوع کسب و کارها کرد و راه را برای ارتقای فرهنگ كسب و كار در میان خانواده و اجتماع هموارتر نمود.

[1] . Home Business

[2] . Family Business

[3] . Rural Business

[4] . E- Business

[5] . Small And Medium Enterpriz

[6] . Large Scale Business