نوآوری قانون مجازات اسلامی درخصوص مجازات حدود

قانون جدید مجازات اسلامی که در اردیبهشت سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید حاوی نوآوری درخصوص مجازات حدود  است که در این پایان نامه به آنها پرداخته شده است و در زیر نیز آورده شده اند.

1. 1. گسترش مسئولیت کیفری

1. 1. تقسیم بندی مجازات تعزیری

1. 1. نظام مند شدن مجازات های تکمیلی

1. 1. تصویب قانون جدید و لغو قانون قدیم

1. 1. تبدیل کیفر حبس ابد به حبس تعزیری درجه یک

1. 1. نسخ صریح تعدادی از قوانین اقدامات تامینی و تربیتی

1. افزودن جرایم «سب نبی»،«بغی و افساد فی الارض» به مجموعه قوانین کیفری 

اولین تغییری که در باب حدود از لایحه اصلاح قانون مجازات اسلامی به چشم می‌خورد، فصلی است با نام قواعد عمومی که یک سری از مواد و دستورات را به طور کلی برای تمامی حدود لحاظ نموده و در خود تقسم‌بندی حدود را نیز مشخص کرده است، که در قانون مجازات اسلامی سابق چنین بخشی لحاظ نشده بود.در قانون قبلی از آن جائی که مبحث جداگانه ای در مورد ادله اثبات دعاوی کیفری نبود لذا در هر مورد از جرائم حدود، راهها و ادله ثبوت آنها نیز ذکر شده بود ؛ که در قانون فعلی با توجه به وجود مبحث ادله اثبات دعوی در امور کیفری نیاز به طول و تفصیل آنها در هر مورد نیست.

جرایمی که در شرع مقدس برای آنها مجازات حدی تعیین شده است عبارتند از: 

۱ – زنا و ملحقات آن ( لواط، تفخیذ ومساحقه )۲- قوادی ۳ – قذف ۴- سب النبی۵ – ارتداد و بدعت گذاری و سحر ۶– خوردن مسکر ۷ – سرقت ۸ – محاربه و افساد فی‌الارض”

 به کار بردن معانی قابل فهم و ملموس برای تمام اقشار جامعه برای عبارات قانونی نیز یکی دیگر از نوآوریهای این قانون است به طور مثال واژه قطاع الطریق در قانون قبلی برای راه زنی استفاده می شد که زیاد برای اکثر مردم عادی قابل درک نبود.در نوشتار حاضر نگارنده  با استفاده از روشی تحلیلی – کتابخانه ای به بررسی تطبیقی فصل حدود از لایحه اصلاح قانون مجازات اسلامی پرداخته و سعی در تبیین نقاط ضعف و قوت آن داشته است، و حتی الامکان ریشه های فقهی-حقوقی مواد مندرج در آن را مورد بحث و امعان نظر قرار داده است.

فهرست مطالب
مقدمه    ۱

فصل اول – کلیات    ۲
۱-۱- بیان مسئله    ۳
۱-۲- اهداف تحقیق    ۶
۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:    ۶
۱-۴- سوالات تحقیق    ۶
۱-۵- فرضیه ها    ۶
۱-۶- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق    ۶
۱-۷ – روش تحقیق    ۷

فصل دوم : معانی – اصطلاحات    ۸
۲-۱- تعریف حدود    ۹
۲-۲- انواع حدود    ۱۱
۲-۳- شروط اثبات و اجرای حدود    ۱۲
۲-۳-۱ – اقرار    ۱۲
۲-۳-۲- شهادت    ۱۳
۲-۳-۴- سوگند خوردن    ۱۴
۲-۴ – وظیفه اجرای حدود بر عهده کیست؟    ۱۴
۲-۵- فرآیند تشدید کیفر در جرایم جنسی  مستوجب حد    ۱۶
۲-۶ – فرآیند سقوط مجازاتها در جرایم جنسی مستوجب حد     ۱۷
۲-۷- اهداف مجازاتها در جرایم مستوجب حد     ۲۰
۲-۷-۱- حفظ جامعه از فساد و پاسداری از ارزشهای اخلاقی    ۲۰
۲-۷-۲-  بازدارندگی عمومی    ۲۲
۲-۷-۳- بازدارندگی خصوصی    ۲۵
۲-۷-۴- اصلاح بزهکار    ۲۵
۲-۷-۵- توجه به بزه دیده وارضای خاطر او    ۲۶
۲-۶- نتیجه گیری     ۲۷

فصل سوم: جرایم مستوجب حد در قانون قدیم    ۲۹
۳-۱- تعریف و موجبات حد زنا    ۳۰
۳-۱-۱- معنی لغوی زنا    ۳۰
۳-۱-۲- تعریف زنا از دیدگاه فقها    ۳۰
۳-۱-۳- تعریف زنا از دیدگاه حقوقدانان وجرمشناسان    ۳۱
۳-۱-۴تعریف زنا از دیدگاه روانشناسان    ۳۱
۳-۲- موجبات حد زنا     ۳۱
۳-۳- راه‌های ثبوت زنا در دادگاه‌    ۳۲
۳-۴- اقسام حد زنا    ۳۴
۳-۵- کیفیت اجرای حد    ۳۵
۳-۵-۱- موانع اجرای حکم رجم    ۴۰
۳-۵-۲- تشریفات اجرا    ۴۱
۳-۵-۳ – اشخاص حاضر در صحنه اجرای حکم    ۴۱
۳-۵-۴- نحوه اجرای حکم    ۴۲
۳-۵-۵- تبدیل رجم    ۴۲
۳-۶- لواط  و تفخیذ    ۴۳
۳-۶-۱ – حد لواط    ۴۳
۳-۶-۱-۱-  تعریف و موجبات حد لواط‌  وتفخیذ    ۴۳
۳-۶- ۲- لواط ایقابی و غیر ایقابی     ۴۴
۳-۶-۳- وجود طرفین در لواط    ۴۵
۳-۶-۴ – عناصر تشکیل دهنده جرم لواط    ۴۵
۳-۶-۴-۱- عنصر قانونی    ۴۶
۳-۶-۴-۲- عنصر مادی    ۴۶
۳-۶-۴-۳- عنصر روانی    ۴۶
۳-۶-۵- راه‌های ثبوت لواط در دادگاه‌    ۴۷
۳-۶-۵-۱-  اقرار    ۴۷
۲۳-۶-۵-۲- شهادت شهود    ۴۸
۳-۶-۵-۳-  علم قاضی    ۴۸
۳-۶-۶ – مجازات لواط     ۴۸
۳-۶-۶-۱ موارد حدّ قتل    ۵۰
۳-۶-۶-۱-۱- شرط اجرای حدّ قتل     ۵۰
۳-۶-۶-۱-۲- نحوه ی اجرای حدّ قتل    ۵۰
۳-۶-۶-۱-۳- حدّ صد تازیانه    ۵۰
۳-۶-۶-۱-۴- تعزیر به شلاق تا ۷۴ ضربه    ۵۱
۳-۶-۶-۲- تأثیر توبه در مجازات لواط    ۵۱
۳-۷- مساحقه    ۵۱
۳-۷-۱- تعریف و موجبات حد مساحقه    ۵۱
۳-۷-۲- ادله اثبات دعوی    ۵۲
۳-۷-۳- مجازات    ۵۳
۳-۷-۳-۱- اسقاط مجازات     ۵۴
۳-۸- قذف و قوادی    ۵۵
۳-۸-۱- عناصر جرم قوادی    ۵۸
۳-۸-۲- مراتب قوادی     ۵۸
۳-۸-۲-۱- شروع به جرم     ۵۸
۳-۸-۲-۲ –  معاونت در جرم    ۵۹
۳-۸-۲-۳- مباشر    ۵۹
۳-۸-۳- تعدد مادی ومعنوی جرم قوادی    ۶۰
۳-۸-۳-۱- تعدد مادی    ۶۰
۳-۸-۳-۲- تعدد معنوی    ۶۰
۳-۸-۴-ارزیابی قوانین مجازات قوادی    ۶۰
۳-۹- قذف    ۶۱
۳-۹-۱- عناصر تشکیل دهنده رکن مادی جرم قذف    ۶۲
۳-۹-۲- رکن معنوی جرم قذف    ۶۳
۳-۹-۳-  موارد سقوط اجرای حد قذف    ۶۳
۳-۹-۴- مجازات قذف    ۶۴
۳-۹-۴-۱- تشدید مجازات    ۶۴
۳-۱۰- مصرف مسکر    ۶۴
۳-۱۰-۱- مسکر    ۶۴
۳-۱۰-۲- مجازات مصرف مشروبات الکلی    ۶۵
۳-۱۰-۳- موجبات حد مسکر    ۶۵
۳-۱۰- ۴- شرایط حد مسکر    ۶۶
۳-۱۰-۵- ادله اثبات شرب مسکر    ۶۶
۳-۱۰-۶- مجازات شرب مسکر    ۶۷
۳-۱۰-۷- کیفیت اجرای حد شرب مسکر    ۶۸
۳-۱۰-۷-۱- شرایط سقوط حد مسکر یا عفو از آن    ۶۸
۳-۱۱- محارب و مفسد فی الارض    ۶۸
۳-۱۱-۱ – محاربه در قرآن و شأن نزول آن    ۶۸
۳- ۱۱- ۲- مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه محاربه و مفسد فی الارض    ۶۹
۳-۱۱-۳- رابطه افساد فی الارض ومحاربه    ۷۱
۳-۱۱-۴- شرایط معتبر در محارب        ۷۳
۳-۱۱-۴-۱- جنسیت     ۷۴
۳-۱۱-۴-۲- علنى بودن     ۷۴
۳-۱۱-۴-۳- عدم نیاز به همراهى جرم غصب اموال        ۷۴
۳-۱۱-۴-۴- تاثیر دین     ۷۶
۳-۱۱-۴-۵- زمان     ۷۷
۳-۱۱-۴-۶- مکان        ۷۷
۳-۱۱-۴-۷- اهل ریبه        ۷۸
۳-۱۱-۴-۸- قصد ارعاب    ۷۹
الف ـ جنبه عمومى داشتن ارعاب     ۸۰
ب ـ توانایى ایجاد ارعاب    ۸۱
۳-۱۱-۵ -راه‌های ثبوت محاربه و افساد فی الارض    ۸۳
۳-۱۱-۶- مصادیق محاربه در قانون مجازات اسلامی     ۸۳
۳-۱۱-۷- مجازات محارب ومفسد فی الارض    ۸۹
۳-۱۲- سرقت    ۹۰
۳-۱۲-۱- تعریف جرم سرقت:    ۹۰
۳-۱۲-۲- شرایط اجرای حد    ۹۱
۳-۱۲-۳- شرایط سقط حدود سرقت    ۹۴
۳-۱۲-۳-۱- حد قطع    ۹۵

فصل چهارم: جرائم موجب حد در قانون جدید    ۹۸
۴-۱- سب النبی     ۹۹
۴-۱-۱- مقدمه     ۹۹
۴-۱-۲- واژه شناسی     ۱۰۰
۴-۱-۴- اهانت به دین مبین اسلام ومقدسات آن     ۱۰۵
۴-۱-۴-۱- عنصر معنوی     ۱۰۵
۴-۱-۴-۲- تحقق تحقیر درخارج     ۱۰۶
۴-۱-۴-۳- اهانت به مقدسات ازروی غضب    ۱۰۷
۴-۱-۴-۴- اهانت ازروی شبهه    ۱۰۷
۴-۱-۴-۵- اهانت منجر به ارتداد     ۱۰۹
۴-۱-۵- بررسی  مجازات «سب نبی» در قانون مجازات سال ۱۳۹۲    ۱۰۹
۴-۱-۵-۱- مفهوم سب نبی    ۱۱۰
۴-۱-۵-۲- مبنای شرعی حرمت سب نبی    ۱۱۰
۴-۱-۵-۳- منبع قانونی ممنوعیت سب نبی    ۱۱۱
۴-۲-  ارتداد و بدعت گذاری و سحر    ۱۱۲
۴-۲-۱- انکار ضروری دین     ۱۱۲
۴-۲-۲- انکار ضروری مذهب     ۱۱۳
۴-۲-۳-انکار صداقت پیامبر    ۱۱۳
۴-۲-۴-مسخره کردن دین    ۱۱۴
۴-۲-۴- اهانت منجر به سب النبی    ۱۱۵
۳-۴- نتیجه     ۱۱۵
۴-۴-خوردن مسکر    ۱۱۶
۴-۵- بغی و افساد فی‌الارض    ۱۱۶
۴-۵-۱- بغی چیست؟ و باغی کیست؟    ۱۱۶
۴-۵-۲- معنای لغوی بغی    ۱۱۶
۴-۵-۳- معنای اصطلاحی بغی     ۱۱۷
۴-۶- بررسی قانون مجازات اسلامی جدید و  قدیم در حدود    ۱۲۰
۴-۶-۱- زنا    ۱۲۰
۴-۶-۲- لواط و مساحقه    ۱۲۲
۴-۶-۳-قوادی    ۱۲۲
۴-۶-۴- قذف    ۱۲۲
۴-۶-۵- سب نبی    ۱۲۴
۴-۶-۶- حد مسکر    ۱۲۴
۴-۶-۷- حد سرقت    ۱۲۵
۴-۶-۸- محاربه    ۱۲۹

فصل پنجم: نتیجه گیری    ۱۳۱
۵- امتیازهای قانون مجازات اسلامی جدید مصوب ۱۳۹۲ نسبت به قانون سابق مجازات    ۱۳۲
۵-۱- امتیازهای قانون جدید مجازات اسلامی نسبت به قانون قبلی چیست؟    ۱۳۲
۵-۲- قانون مجازات اسلامی جدید به  چه میزان از جهت کیفری زندانها می کاهد؟    ۱۳۴
۵-۳- نتیجه گیری    ۱۳۴
۵-۳-۱- تقسیم بندی مجازات تعزیری    ۱۳۴
۵-۳-۲- افزودن جرایم «سب نبی»،«بغی و افساد فی الارض» به مجموعه قوانین کیفری     ۱۳۵
۵-۳-۳- تصویب قانون جدید و لغو قانون قدیم    ۱۳۵
۵-۳-۴- نسخ صریح تعدادی از قوانین اقدامات تامینی و تربیتی    ۱۳۵
۵-۳-۵-تبدیل کیفر حبس ابد به حبس تعزیری درجه یک    ۱۳۶
۵-۳-۶- گسترش مسئولیت کیفری    ۱۳۶
۵-۲-۷- نظام مند شدن مجازات های تکمیلی    ۱۳۶
۵-۲-۸- تخفیف مجازات های نظام مند    ۱۳۷
۵-۳- ایراداتی به کلیات قانون جدید مجازات اسلامی     ۱۳۷
منابع و مآخذ    ۱۳۹
منابع فارسی     ۱۴۰
چکیده انگلیسی    ۱۴۳