پرسشنامه سنجش نگرش های مذهبی

پرسشنامه سنجش نگرش های مذهبی

پرسشنامه سنجش نگرش های مذهبی

پرسشنامه سنجش نگرشهای مذهبی مسلمانان توسط سراج زاده(1377; به نقل از شریفی،1381) و بر اساس مدل گلاک و ستارک^[1] (1695; به نقل از همان منبع) با اسلام، بویژه اسلام شیعی تطبیق داده و متناسب شده است . این پرسشنامه دارای 26 عبارت است که چهار بعد (زیر مقیاس) را می سنجد که شامل:

1- بعد اعتقادی^[2](عبارات شماره 1 تا 7) : باورهایی که انتظار آن می رود پیروان آن دین به آنها اعتقاد داشته باشند

2- بعد تجربه ای یا عواطف دینی^[3](عبارات شماره 8 تا 13) : که ناظر بر عواطف،تصورات و احساسات مربوط به داشتن رابطه با جوهری روحانی همچون خداست.

3- بعد پیامدی یا آثار دینی^[4](عبارات شماره 14 تا 19) : که ناظر به تاثیر باورها،اعمال،تجارب و دانش دینی بر زندگی روزمره پیروان آن دین است.

4- بعد مناسکی یا اعمال دینی^[5](عبارات شماره 20 تا 26) : که شامل اعمال دینی مشخصی همچون عبادت و نماز، شرکت در آئینهای دینی خاص،روزه گرفتن و …است که انتظار می رود پیروان هر دین آن ها را بجا آورند، می باشد.

آزمودنی باید میزان باور خود را در زمینه هر یک از عبارت ها روی یک مقیاس پنج گزینه ای لیکرت مشخص نماید. برای نمره گذاری این پرسشنامه برای پاسخهای آزمودنی به دو صورت، بطوریکه برای نمره گذاری عبارات 7،14،16،17و19 بصورت نمره صفر(کاملا موافق) تا چهار(کاملا مخالف) و برای سایر عبارات برعکس و بصورت صفر (کاملا مخالف) تا چهار (کاملا موافق) انجام می گیرد. بدیهی است میزان نمره آزمودنی در هر یک از این خرده مقیاس ها و همچنین میزان نمره فرد در شاخص نمره کل به عنوان میزان شدت نگرش مذهبی کلی فرد و یا شدت آن بعد تفسر می شود. هر چقدر نمره فرد در بعدی بالاتر باشد، شدت نگرش مذهبی فرد درآن بعد خاص بیشتر است. همین تفسیر در مورد نمره در شاخص نمره کل نیز صدق می کند. سراج زاده(1377; به نقل از شریفی،1381) روایی صوری^[6] این پرسشنامه را از طریق نظر خواهی از تعدادی دانشجویان دکترا که با اسلام، آشنایی کامل داشتند، بدست آورد. در ابتدا از پاسخگویان خواست تا ا لتزام دینی خود را بر روی یک طیف خطی ده قسمتی مشخص کنند . رابطه بین نمره های دینداری آنان در مقیاس گلاک و ستارک و نمره ارزیابی خود آنان از دینداریشان از طریق ضریب همبستگی پیرسون 61/0 گزارش شد. این میزان به عنوان روایی بیرونی در نظر گرفته شد. در پژوهش شریفی (1381) نیز پایایی کل این آزمون به روش تنصیف و آلفای کرونباخ به ترتیب 75/0 و 78/0 و اعتبار آن 45/0 بر آورد شد. ( p<0/001). لازم به ذکر است که پایایی و اعتبار همه ابعاد نیز معنا دار (p<0/001) و در سطح رضایت بخش بود

[1] Glock & Stark

[2] belief

[3] experiential

[4] consequential

[5] ritual

[6] consequential