پروپوزال ارزیابی ارتباط الگوهای فرزند پروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی داﻧﺶ آﻣﻮزان

سبک های فرزند پروری[۱] به عنوان مجموعه ای از نگرش ها نسبت به کودک در نظر گرفته می شود که منجربه ایجاد جو هیجانی می گردد که رفتارهای والدین در آن جو بروز می کند این رفتار ها در برگیرند ه ی هم رفتار های مشخص (رفتارهایی که در جهت هدف والدین است) که از طریق آن رفتارها،والدین به وظایف والدین شان عمل می کنندوهم رفتارهای غیر مرتبط با هدف والدینی مانند ‍‍ژست ها ، تغییر درتن صدا یا بیان هیجان های غیرارادی می باشند.(دارلنیگ[۲] ،۱۹۹۳به نقل از اسلمی،۱۳۸۵(

محققان برای توصیف سبک های فرزند پروری از ابعادی استفاده کرده اند. سیموند (۱۹۳۹[۳]( این ابعاد را پذیرش- طرد و مسلط-مطیع دانسته است. بالدوین[۴](۱۹۹۵)گرمی هیجانی-خصومت هیجانی و بریدگی-درگیر شدن می داند. شفر (۱۹۵۹[۵](۱)عشق- خصومت و اختیار- کنترل دانسته است(اسلمی،۱۳۸۵)

بسیاری از محققان ویژگی عمومی رفتار والدین-کودک را درسه بند تعریف نموده اند:بوش[۶]، ریتر([۷]۱۹۸۷): اشتنبرگ، المن[۸]، مونتز([۹] 1991؛ به نقل از برنت،[۱۰]۱۹۹۲) این ابعاد عباتند از الف:گرمی[۱۱]: والدین با محبت به نیازها و علاقه های کودکان خود بیش از نادیده انگاشتن و محروم کردن به او پاسخ می دهند.(مک کوبی،۱۹۸۴به نقل از دوایری،۲۰۰۸)ب: نظارت و کنترل[۱۲] : والدین دارای این بعد مایلند از نزدیک برکودکان خود نظارت داتشه باشند و معیارهای قاطعی داشته و از فرزندان انتظار دارند که به آنها عمل کنند(بامریند[۱۳]، مارتین[۱۴] 1983، به نقل از دوایری[۱۵]،۲۰۰۸)ج: بعد در گیر[۱۶]بودن: والدین دارای این بعد قادرند نگرش ها و رفتارکودکان خود را توصیف کرده واز لحاظ نگرشی کودک محورند(مک کوبی ومارتین،۱۹۸۳)باتوجه به ابعاد رفتاری ((گرمی وکنترل))بامریند سه نوع الگوی رفتاری والدین را ارائه نموده: الف: الگوی رفتاری قاطع و اطمینان بخش[۱۷]، ب: الگوی رفتاری مستبد[۱۸]،ج: الگوی رفتاری سهل گیر[۱۹] :والدین دارای الگوی رفتاری قاطع واطمینان بخش در امر تربیت کودکان خود کنترل وگرمی زیاد؛ والدین مستبد،کنترل زیاد و گرمی کم و ‍والدین سهل گیر، کنترل کم وگرمی زیاد اعمال می نمایند.(برنت، ۱۹۹۲به نقل از دوایری،۲۰۰۸)

کودکان والدین قاطع و اطمینان بخش در مقایسه با والدین کودکان دارای والدین مستبد، متکی به خود بوده واعتماد به نفس زیادی دارند، همچنین دارای روحیه ای مستقل و احساس مسئولیت پذیری بوده و در برخورد با مشکلات عملی، تحصیلی و ذهنی انعطاف پذیر هستند.فرزندان والدین مستبد نمی توانند به تنهایی کاری انجام دهند و دارای عزت نفس پایین هستند.ذهن کنجکاو ندارند و در مشکلات تحصیلی انعطاف پذیری کمتری دارند.(کانجر[۲۰]و پیترسون[۲۱]، ۱۹۸۴به نقل ازاسفندیاری،۱۳۷۴)

پژوهش های انجام شده،نشان می دهد که هر کدام از شیوه ها،آثار و نتایج و پیامدهای خاصی را به دنبال دارد. چن[۲۲] و همکاران(۲۰۰۰ ) در تحقیقی به بررسی تأثیر گرمی و کنترل و سهل گیری بر سازگاری رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان چینی پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که سبک های فرزند پروری تأثیرات متفاوتی به دنبال دارد. گرمی والدین بطور معنا داری پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کند.پارک[۲۳]  و باور[۲۴](۲۰۰۰)  در پژوهش هایی که در طی دو سال انجام داداند به این نتیجه رسیدند که درگیری  و پذیرش والدین با  پیشرفت تحصیلی بالای دانش آموزان رابطه مثبتی دارند.(دوایری،۲۰۰۸)

سازمان بهداشت جهانی[۲۵](۲۰۰۴)سلامت را به عنوان ((حالتی از بهزیستی کامل جسمی،ذهنی،اجتمای و نه صرفأ غیاب بیماری)) تعریف می کند این سازمان سلامت روانی را به عنوان ((حالتی از بهزیستی که در آن فرد توانایی های خود را می شناسد و می تواند با فشارهای روانی بهنجار زندگی کنار آید، می تواند به نحو مؤثری کار کند و قادر است برای اجتماع مفید باشد)) تعریف می کند(کیز[۲۶]،۲۰۰۳)

درهمین راستا کیز با این اعتقاد که پ‍‍‍‍‍ژوهشگران تا به حال برداشتی جامع درباره سلامت روانی ارائه ندادند.بر اساس این مدل سلامت روانی کامل زمانی به وجود می‌آید که علاوه برعدم ابتلای بیماری روانی اخیر ، فرد از سطوح بالای بهزیستی ششصی یعنی بهزیستی هیجانی و روانشناختی و اجتماعی برخوردار باشد.موضوع سلامت روانی دانش آموزان یک مسأله حیاتی است که امروزه چالش های اساسی را برانگیخته است(کادسیون[۲۷] و اسنایدر[۲۸]،۲۰۰۴).در سالهای اخیر گزارشات بسیاری در باره افسردگی،سوء مصرف مواد و افت تحصیلی در میان دانش آموزان و دانشجویان جهان دیده میشود(ادلین،[۲۹]۲۰۰۰) . شیوع بیماریهای روانی در بین دانشجویان یکی از 5 موضوع مهمی است که دانش آموزان در کشورهای مختلف با آن روبرو هست .(اسلمی،۱۳۸۵).

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزیابی آموزش و پرورش است به تمام کوششها و کنش های این نظام در واقع جامه عمل می پوشاند.سیف(۱۳۶۵)پیشرفت تحصیلی را مقدار یادگیری آموزشگاهی فردمی داند به صورتی که توسط آزمونهای مختلف درسی سنجیده می شود .منصور و همکاران(۱۳۷۴) این اصطلاح را به معنای موفقیت می داند و برای تعیین پیشرفت تحصیلی به کار می رود. از تست های حساب و دیکته و غیره نتیجه می شود.پیشرفت تحصیلی و عوامل مؤثر بر آن سالهاست  که مورد توجه متخصصان آموزش و پرورش قرار گرفته است.میزان پیشرفت تحصیلی شاخص موفقیت در فعالیتهای علمی و آموزشگاهی است.در این راستا نظریه پردازان روانشناسی تربیتی بدنبال انجام پژوهشهای متعددی برای بررسی همه جانبه پیشرفت تحصیلی می باشند.تحقیقات تجربی بر عوامل درون فردی و محیطی که پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کنند،تمرکز یافته اند شد،پژوهش حاضر در صدد است رابطه بین سبک های فرزند پروری والدین و سلامت روانی دانش آموزان را با پیشرفت تحصیلی آنان بررسی نماید.