گزارش کارآموزی ماشین های تراش

تكنولوژی صنعتی از زمانهای قدیم كه همه چیز بصورت دستی ساخته می شده آغاز و تا زمان حال كه تولید به روشهای تمام اتوماتیك انجام می شود ادامه دارددر این تحولات ماشینهای ابزار نقش مهمی ایفا كرده اند

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه ……………………………………………………………………………………………1

ایمنی كارگاهی ……………………………………………………………………………… 3

روش های ایجاد ایمنی ………………………………………………………………….. 7

كلیات ایمنی در ماشین آلات ……………………………………………………………7

ایمنی در برابر آتش……………………………………………………………………….. 9

قسمتهاس اصلی ماشین تراش………………………………………………………. 11

مهار قطعه كار و به گردش در آوردن آن……………………………………….13

آماده سازی ماشین تراش برای تراشكاری …………………………………. 18

تمیز كردن ماشین تراش………………………………………………………………. 20

ایمنی در ماشین های تراش………………………………………………………… 22

ابزارهای دستی………………………………………………………………………….. 26

آچارهای قابل تنظیم………………………………………………………………….. 33

ایمنی در استفاده از آچارها ………………………………………………………. 37

ایمنی در كاربرد چكشها ……………………………………………………………. 42

ایمنی در كاربرد اسكنه ها …………………………………………………………. 45

پایان برشكاری………………………………………………………………………… 49

سوهان…………………………………………………………………………………….. 52

ایمنی در سوهانكاری……………………………………………………………….. 59

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه ……………………………………………………………………………………………1

ایمنی كارگاهی ……………………………………………………………………………… 3

روش های ایجاد ایمنی ………………………………………………………………….. 7

كلیات ایمنی در ماشین آلات ……………………………………………………………7

ایمنی در برابر آتش……………………………………………………………………….. 9

قسمتهاس اصلی ماشین تراش………………………………………………………. 11

مهار قطعه كار و به گردش در آوردن آن……………………………………….13

آماده سازی ماشین تراش برای تراشكاری …………………………………. 18

تمیز كردن ماشین تراش………………………………………………………………. 20

ایمنی در ماشین های تراش………………………………………………………… 22

ابزارهای دستی………………………………………………………………………….. 26

آچارهای قابل تنظیم………………………………………………………………….. 33

ایمنی در استفاده از آچارها ………………………………………………………. 37

ایمنی در كاربرد چكشها ……………………………………………………………. 42

ایمنی در كاربرد اسكنه ها …………………………………………………………. 45

پایان برشكاری………………………………………………………………………… 49

سوهان…………………………………………………………………………………….. 52

ایمنی در سوهانكاری……………………………………………………………….. 59

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه ……………………………………………………………………………………………1

ایمنی كارگاهی ……………………………………………………………………………… 3

روش های ایجاد ایمنی ………………………………………………………………….. 7

كلیات ایمنی در ماشین آلات ……………………………………………………………7

ایمنی در برابر آتش……………………………………………………………………….. 9

قسمتهاس اصلی ماشین تراش………………………………………………………. 11

مهار قطعه كار و به گردش در آوردن آن……………………………………….13

آماده سازی ماشین تراش برای تراشكاری …………………………………. 18

تمیز كردن ماشین تراش………………………………………………………………. 20

ایمنی در ماشین های تراش………………………………………………………… 22

ابزارهای دستی………………………………………………………………………….. 26

آچارهای قابل تنظیم………………………………………………………………….. 33

ایمنی در استفاده از آچارها ………………………………………………………. 37

ایمنی در كاربرد چكشها ……………………………………………………………. 42

ایمنی در كاربرد اسكنه ها …………………………………………………………. 45

پایان برشكاری………………………………………………………………………… 49

سوهان…………………………………………………………………………………….. 52

ایمنی در سوهانكاری……………………………………………………………….. 59

مقدمه:

تكنولوژی صنعتی از زمانهای قدیم كه همه چیز بصورت دستی ساخته می شده آغاز و تا زمان حال كه تولید به روشهای تمام اتوماتیك انجام می شود ادامه دارد.در این تحولات ماشینهای ابزار نقش مهمی ایفا كرده اند.

بدون وجود ماشینهای ابزار هیچ هواپیمایی، خودرو، تلویزیون وكامپیوتر وجود نداشت.بسیاری از محصولات دیگر صنعتی پزشكی، تفریحی، خانگی نیز بدون استفاده از ماشینهای ابزار قابل ساخت نیستند.مثلا اگر ماشینهای ابزار نبود كشاورزان در عوض تراكتور باید با استفاده از گاوآهن دست ساز ماشین زراعی را شخم می زدند.

به سختی می توان محصولی را یافت كه برای تولید آن بصورت مستقیم یا غیرمستقیم نیاز به یك ماشین ابزار وجود نداشته باشد.امروزه هیچ كشوری در جهان بدون استفاده از ماشینهای ابزار پیشرفته نخواهد توانست در بازار رقابت اقتصادی موفق باشد.

یك نكته مهم در رابطه با تكنولوژی تولید مدرن وجود دارد كه باید برآن تاكید نمود،كارهای ماهرانه صنعتی نظیر قالبسازی، ابزارسازی وماشینكاری دقیق را باید هم ارزش با تحصیلات دانشگاهی در نظر گرفت در صنایع مدرن امروزی تقریبا از كارهای عادی و غیرماهرانه خبری نیست.

ماشینكار به كارگر ماهر مرد یا زن گفته می شود كه با استفاده از نقشه های فنی، ابزارهای دستی، لوازم اندازه گیری دقیق و بكارگیری ماشینهای درل، سنگ، تراش، فرزودیگر ماشینهای ابزار بتواند قطعات فلزی و یا غیر فلزی را براده برداری كرده و شكل دهد .

یك ماشین كار باید درك كافی از تكنیكهای ابتدایی و پیشرفته ماشینكاری بشرح ذیل داشته باشد:

1- بكارگیری ماهرانه وایمن انواع مختلف ماشینهای ابزار

2- دانش كافی درباره خواص و كاربردهای فلزات و غیر فلزات

3- علوم آكادمیك مورد نیاز برای رسم نقشه های فنی وانجام تنظیمات ماشین آلات

ایمنی كارگاهی

ایمنی كارگاهی را نباید یك درس ساده فرض كرد كه در دوره های آموزشی ارائه می شود و پس از مدتی فراموش می شود اغلب حوادث در اثر بی دقتی و بی توجهی به این دستورات اتفاق می افتد هنگامی كه سرپرست یك كارگاه برای اجرای دستورات ایمنی اصرار می كنند باید به این دستورات عمل كرد اگر یك ماشین كار به دقت این دستورات را انجام دهد عملیات ماشین كاری ایمن و لذت بخش خواهد بود.اجرای دستورات ایمنی باید به صورت یك عادت اجباری درآید.

روشها و دستورات ایمنی كلی هستند.نمی توان تمام اصول ایمنی را به تفصیل بیان كرد.

ایمنی در كارگاه

كارگاه را تمیز نگه دارید ضایعات فلزی وبراده را باید در ظرف مناسبی جمع كرد.هرگز براده ها را روی زمین، ماشین یا روی میزكار باقی نگذارید هنگام ماشینكاری مواد ناشناخته نهایت وقت را به كارگیرید.تنفس گازها و غبار حاصل از ماشینكاری مواد ناشناخته وآلیاژهای جدید می توانند ناراحتیهای تنفسی جدی بدنبال داشته باشند.بنابراین ماشینكاری یك ماده جدید را قبل از شناسایی دقیق آن و این كه روش ماشینكاری درست آن چیست آغاز نكنید.

برای ماشینكاری بعضی مواد خاص لازم است از از ماسكهای تنفسی تایید شده و لباسهای محافظ مناسب استفاده كرد در صورت نیاز باید ماشین را به سیستم مكنده غبار و گازها مجهز كرد.

كارگاه محلی برای كار كردن است نه بازی كردن.اگر یك ماشین كار بیمار است و دارو مصرف می كند لازم است با پزشك خود مشورت كند كه آیا كاركردن با ماشین ابزار برای او مشكلی ایجاد می كند یا خیر.مثلا هنگام مصرف بسیاری از داروهای سرماخوردگی توصیه شده كه پس از مصرف دارو از انجام كارهایی كه احتیاج به هشیاری كامل دارند بدلیل احتمال خواب آلودگی پرهیز شود.

نباید برای تمیز كردن ماشین ابزار از براده وروغن از هوای فشرده استفاده نمود براده هایی كه پرتاب می شوند می توانند آسیبهای جدی به چشم وارد كنند همچنین روغن در تماس با هوای فشرده تبخیر شده و ممكن است آتش بگیرد.

پارچه های روغنی را باید در ظرفهای فلزی در پوش دار ریخت پارچه ها و نخ پنبه های آلوده و دور ریخته شده را تخلیه كرد بدین ترتیب از آتش گرفتن خودبخودی پارچه های آغشته به روغن كه گاهی بدون هیچگونه منبع حرارت خارجی شعله ور می شوند نیز جلوگیری خواهد شد.ابزارهای دستی را باید در شرایط خوبی نگهداری كرد.محل نگهداری این گونه ابزارها (تابلو یا جعبه ابزار) باید به گونه ای باشد كه اشخاص به هنگام برداشتن آنها آسیب نبینند.

بهنگام جابه جا كردن پروفیلها یا میلگردهای فلزی طویل مراقب باشید تا با ادوات برقی برخورد نكنند.زیرا ممكن است باعث برق گرفتگی شخص گردد.برای جابه جا كردن تجهیزات سنگین ماشین آلات یا قطعات سنگین دیگر همیشه از دیگران كمك بگیریدیا از وسایل مناسب استفاده كنید ناراحتیهای ناحیه پشت و كمر كه در اثر بلند كردن اشیا سنگین به روش غلط بوجود می آیند معمولا تا مدتهای طولانی شخص را آزار خواهد داد.

یك صدمه جدی كه ماشینكاران را تهدید می كند گیر كردن لباس مو وزیورآلات شخص به قسمتهای متحرك ماشین است كه ممكن است حتی منجر به مرگ وی شود.پوشیدن لباسهای گشاد این خطر را افزایش می دهد.برای محافظت از لباس می توان از پیش بند های راحت ومناسب استفاده كرد.آستینها را بالا بزنید و قبل از شروع ماشینكاری انگشتر و دیگر زیور آلات خود را بردارید اگر موی بلندی دارید با پوشش مناسب بپوشانید.

در مورد كارهایی كه در آنها گازها و غبارهای خطرناك تولید می شوند حتما باید تهویه مناسب وجود داشته باشد پس از استفاده از مایعات حلال و روغنها باید اضافه آنرا به ظرف مناسبی تخلیه كرد روغن و مایعات تخلیه شده را باید بخوبی تمیز نمود.اگر سطح آلوده شده به روغن وسیع است بهتراست از مواد جاذب روغن استفاده كرد.در محلهای پر سر وصدا لازم است از گوشیهای محافظ استفاده نمود.دستكشهای پلاستیكی یكبار مصرف دستان كارگر را در مقابل روغن مایعات برش یا حلالها محافظت می كنند بهنگام ماشینكاری قطعاتی كه تولید غبار می كنند نظیر قطعات ریخته گری شده، پلاستیكها و یا در عملیات سنگ زنی باید از ماسك تنفسی استفاده كرد.

استفاده از ماسكهای تنفسی یكبار مصرف كاغذی برای عملیاتی كه تولید بخارات روغن یا دیگر مایعات می كنند مناسب نیست در این گونه موارد لازم است از ماسكهای تنفسی مخصوص استفاده نمود در موقع جابه جا كردن قطعات با لبه های تیز، داغ یا ساخته شده از مواد الوده باید از تجهیزات وپوشش مناسب استفاده كرد.

بهتر است پس از ورود به كارگاه و یا در هر موقعیتی كه ایجاب می كند از عینك محافظ استفاده كرد و بنابراین لازم است یك اپراتور یا ماشین كار همیشه این وسیله حفاظت فردی را بهمراه اشته باشد.كار خود را بشناسید، كار كردن با یك ماشین صنعتی بدون مطالعه كافی دستورالعمل آن یك عمل احمقانه و خطرناك است اگر مطمئن نیستید كه چه باید بكنید یا یك كار چگونه باید انجام شود حتما از یك شخص مطلع كمك بگیرید.

روشهای ایجاد ایمنی

حریمهای ایمنی هرچند كه قطعات حفاظتی فیزیكی محسوب نمی شوند ولی به اپراتور تذكر می دهند كه منقطه داخل حریم می تواند خطرناك باشد سپرهای محافظ ماشین آلات از بیرون پاشیدن براده ها و مایعات برشی جلوگیری می كنند اغلب ماشینها مجهز به سپرهای محافظ بزرگ كشویی هستند كه تمام منطقه ماشینكاری را می پوشاند.

انواع علائم هشدار دهنده برای آگاهی كاركنان از وجود خطرات بلقوه بكار می روند.مثلا تابلوهایی با عنوان سیگار كشیدن ممنوع باید در قسمتهایی كه در آنجا مواد قابل استعمال وجود دارد نصب شود.

كلیات ایمنی در ماشین آلات

1- هرگز یك ماشین را تا وقتی كه تمام حفاظهای آن فعال نشده اند روشن نكنید.

2- همیشه برای انجام عملیات تنظیم ماشین یا اندازه گیری آن را خاموش كنید.هیچ وقت هنگامی كه ماشین در حال حركت است سطح ماشین كاری شده قطعه كار را لمس نكنید زیرا ممكن است دست شما خراشیده شود.

3- همیشه زمین اطراف ماشین ابزار را از روغن براده و ضایعات فلزی پاك كنید.

4- صحبت كردن با اپراتور یك ماشین هنگامی كه مشغول كار است.یك عمل نا ایمن محسوب می شود این كار ممكن است باعث گیج شدن اپراتور و صدمه دیدن او یا دیگری شود.

5- هرگز سعی نكنید هنگام عملیات براده برداری براده ها را با دست بردارید برای خارج كردن براده ها از محیط ماشینكاری از برس استفاده كنید.برای جدا كردن براده های طویل ومارپیچ كه هنگام تراشكاری به دورابزار یا قطعه كار پیچیده می شوند استفاده از یك انبردست یا چنگك روش خوبی است.

6- هرگونه جراحت اعم از بریدگی، خراش، كوفتگی یا سوختگی را فورا مداوا كنید، بدون توجه به شدت یا ضعف جراحت فورا سرپرست خود را مطلع سازید.

نكات ایمنی كلی درباره ابزارها

– هرگزابزارهای تیز را در جیب خود نگذارید.به هنگام قرار دادن ابزارهای تیز بر روی میز كار آنها را به گونه ای قرار دهید كه موقع برداشتن به دست شما آسیب نرسانند.

– ابزارهای كارگاهی باید به درستی تیز شده باشند و دسته مناسبی داشته باشند.

ایمنی در برابر آتش

مواد قابل اشتعال به چهار گروه طبقه بندی می شوند كپسولهای اطفای حریق با نمادهای رنگی خاصی مختص می شوند كه این نمادها تعیین می كند كپسول برای خاموش كردن آتش كدام گروه مناسب است.

آتش گروه A:

این آتش از سوختن مواد قابل اشتعال معمولی نظیر كاغذ، چوب، پارچه، و از این قبیل بوجود می آیند.برای اطفای حریق كافی است با آب و یا محلولهایی كه آب فراوان دارند مواد در حال سوختن راسرد كرد.كپسول اطفای حریق گروه A را برای گروه CوD بكار نبرید.

آتش گروه B:

آتش حاصل از مایعات قابل اشتعال یا گریسها.این آتش را باید به روش پوشاندن و خفه كردن خاموش كرد.كپسول اطفای حریق گروه B حاوی موادشیمیایی یا دی اكسید كربن خشك هستند.

آتش گروه C:

آتش حاصل از جرقه های الكتریكی كه باید با مواد خاموش كننده غیرهادی و به روش خفه كردن خاموش شوند از كپسول اطفای حریق گروه A برای این گروه اتش استفاده نشود.

آتش گروه D:

آتش حاصل از فلزات قابل اشتعال نظیر منیزیم و لتر كه برای خاموش كردن آن باید از مواد جاذب حرارت خشك استفاده كرد.از كپسول گروه A نباید استفاده كرد.

مقابله با آتش:

باید یاد بگیریم كه در هنگام اتش سوزی چه باید بكنیم .دربهای خروج اضطراری محل كار خود را بشناسید و یاد بگیرید كه چگونه باز می شوند.مسیرهای خروجی دیگر ساختمان را نیز شناسایی كنید.روش استفاده از كپسول اطفای حریق را بیاموزید و محل نصب كپسول رابشناسید.

ماشینهای تراش

ماشینهای تراش اساسی ترین ماشینهای ابزار محسوب می شوند ابزار برش در ماشین تراش قابل كنترل است ومی توان آنرا در جهت طولی بر روی بستر ماشین و در جهت معرفی توسط سوپرت عرضی و یا تحت زاویه خاص به حركت درآورد.

اندازه یك ماشین تراش

اندازه یك ماشین تراش بر اساس قطر كارگیر عبارتست از حداكثر قطر قطعه كار كه می تواند روی بسته ماشین بچرخد.طول بستر یك ماشین تراش بصورت كلی و از ابتدا تا انتها در نظر گرفته می شود.طول بستر یك ماشین تراش رانباید با طول كارگیر(حداكثر طول قطعه كار كه بین مرغك و سه نظام قرار میگیرد) اشتباه گرفت.طول كارگیر عبارتست از طول بستر ماشین منهای طولهایی كه توسط مجموعه مرغك و سه نظام اشغال می شود.

قسمتهای اصلی ماشین تراش

وظیفه اصلی هر ماشین تراش صرف نظر از میزان پیچیدگی آن به گردش در آوردن قطعه كار در برابر لبه برش یك ابزار می باشد.

هر قطعه ای از ماشین تراش را می توان جزو یكی از مجموعه های زیر به حساب آورد.

– مجموعه محركه ماشین ابزار

– مجموعه نگهدارنده و گردش قطعه كار

– مجموعه نگهدارنده محركه و هدایت ابزر برشی

سیستم محركه یك ماشین تراش

در ماشینهای تراش قدرت موتور توسط یك گیربكس یا با استفاده از تسمه به مكانیزم محركه ماشین منتقل می شود.

سرعت گردش اسپیندل به روشهای زیر قابل تغییر است.

– جابه جا كردن چرخنده در گیربكس

– تنظیم پولیهای تنظیم شونده به یك وضعیت جدید

– جابجا كردن تسمه به روی پولیهای مختلف

در بعضی ماشینهای تراش، سرعتهای گردش پایین با قدرت بیشتر را می توان با درگیر كردن یك گیربكس كاهنده اضافی بدست آورد.برای جلوگیری از آسیب رسیدن به سیستم محركه ماشین تراش.هیچوقت گیربكس كاهنده را زمانی كه اسپیندل ماشین در حال گردش است درگیر نكنید.

مهار قطعه كار و به گردش در آوردن آن

مجموعه سه نظام یك اسپیندل مركزی دارد كه تجهیزات نگهدارنده قطعه كار بر روی آن نصب می شوند اسپیندل توسط بیرلینگهای قوی یاتاقان بندی شده اند و از طریق تسمه یا چرخدنده یا تركیبی از اینها به گردش در می آید.اسپیندل تو خالی است و دهانه جلویی آن بصورت مخروط مورس سنگ زده شده است تا بتوان ابزار و تجهیزات نگهدارنده دنباله مخروطی را داخل آن نصب كرد با توجه به سوراخ سرتاسری داخل اسپیندل میتوان میلگردهای بلند را نیز تراشكاری كرد بدون آنكه دنباله میلگردها آزاد باشد وایجاد خطر كند همچنین از طریق این سوراخ سرتاسری می توان ابزارهای دنباله مخروطی را كه درون اسپیندل قرار گرفته اند آزاد كرد.

انتهای جلویی اسپیندل ممكن است بصورت رزوه شده و یا بصورت مخروطی كوتاه یا بلند ساخته شود تا سه نظام یا دیگر تجهیزات نگهدارنده قطعه كار را بتوان به آن متصل كرد.در ماشینهای تراش مدرن بندرت از اسپیندل رزه دار استفاده می شود.تجهیزات نگهدارنده را بر روی قسمت رزوه شده اسپیندل می پیچند تا محكم شود.

اسپیندل با دنباله مخروطی كوتاه با استفاده از بادامك قفل می شود.قسمت فرورفته پشت سرنظام كه دیواره ای مخروطی دارد بر روی دنباله مخروطی اسپیندل بدون لقی قرار می گیرد.یك سری پین قفل كن در پشت سه نظام قرار دارد كه داخل سوراخهای دنباله اسپندل جای می گیرد.با سفت كردن بادامكهایی كه پیرامون اسپنرل نصب شده اند می توان سه نظام را بر روی اسپیندل قفل نمود.

بر روی دنباله اسپیندلهای با مخروط بلند یك خار طولی نصب شده است.این دماغه مخروطی و خار روی آن در داخل حفره پشت سه نظام كه معكوس شكل آنها را دارد بدون لقی جای می گیرد.

برای نصب كردن یك وسیله نگهدارنده قطعه كار بر روی اسپیندل خاردار (مثلا یك سهنظام یا صفحه نظام) باید اسپیندل را آنقدر چرخاند تا خار طولی آن در بالا قرار گیرد.سپس باید جای خار داخل سوراخ پشت سه نظام را بر روی خار طولی لغزاند تا جایی كه به رزوه شده پشت سه نظام با حلقه رزوه شده انتهای اسپیندل ماشین درگیر شوند.در این وضعیت با چرخاندن حلقه رزوه شده می توان سه نظام را به اسپیندل محكم كرد.

توجه: قبل از نصب كردن هرگونه تجهیزات نگهدارنده روی اسپیندل باید تمام قسمتهای اسپیندل را بخوبی تمیز كرد.قطعات مختلف را می توان توسط تجهیزاتی مانند سرنظام، صفحه نظام و كولت بر روی ماشین تراش بست.همچنین می توان قطعه كار را بین دو مرغك نیز مهار كرد.یك طرف از قطعه كار به مجموعه سه نظام بسته می شود طرف دیگر قطعه كار را نیز معمولا به مجموعه مرغك تكیه می دهند.مجموعه مرغك را می توان بر روی كشویهای بستر ماشین تراش جابجا كرده و برای قطعات با طولهای مختلف تنظیم كرد.

مجموعه مرغك را می توان برای نصب میله مرغك ثابت یا متحرك و یا ابزارهای سوراخكاری مانند مته، برقو یا قلاویز استفاده كرد.مجموعه مرغك را می توان كمی در جهت عرضی جابجا كرده و قطعات مخروطی طویل با زاویه كم را تراشكاری نمود.