مبانی نظری و پیشینه تحقیق اخلاق

معنای اخلاق
در فرهنگ معین (۱۳۷۱)، اخلاق به معنی خلق و خوی‌ها، طبیعت باطنی، سرشت درونی و نیز به عنوان یکی از شعب حکمت عملی خوانده شده و افزوده است: اخلاق دانش بد و نیک و خوی‌ها و تدبیر انسان است برای نفس خود یا یک تن خاص. اخلاق در اصطلاح، تعاریف و کاربردهای مختلفی دارد که توسط دانشمندان حوزه اخلاق ارائه شده است.

ابن مسکویه، ترجمه زنجانی (۱۳۷۵) ، در تعریف خلق میگوید:

«خلق همان حالت نفسانی است که انسان را به انجام کارهایی دعوت می‌کند، بی آن که نیاز به تفکر و اندیشه داشته باشد » همین معنی را    فیض کاشانی، (۱۳۸۸) آورده است: بدان که خوی عبارت است از هیئتی استوار با نفس که افعال به آسانی و بدون نیاز به فکر و اندیشه از آن صادر می‌شود.

 طبقه‌بندی علم اخلاق

علومی که اخلاق را مورد بررسی قرار میدهند مختلف هستند و هر یک از جهت خاصی به موضوعات و امور اخلاقی می پردازند که ازجمله می‌توان به علم اخلاق، اخلاق توصیفی، اخلاق هنجاری، فرا اخلاق و فلسفه اخلاق اشاره کرد.

نمونه پیشینه تحقیق اخلاق

مطلبی‌فرد و همکاران(۱۳۹۱)، پژوهشی را با هدف دستیابی به نشانگرهای اخلاقی مدیران آموزش عالی در چارچوب رویکرد کیفی صورت داده‌اند. نتایج تحقیق نشان داد که می‌توان مسئولیت‌های اخلاقی مدیران را در شش مقوله و ۳۰ معیار اخلاقی تقسیم‌بندی کرد

فهرست مطالب

بخش اول:مبانی نظری اخلاق    ۱۳

۲-۱- معنای اخلاق    ۱۳
۲-۱-۲- طبقه‌بندی علم اخلاق    ۱۴
۲-۱-۲-۱- علم اخلاق    ۱۴
۲-۱-۲-۱-۱- تفاوت علم اخلاق از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی    ۱۴
۲-۱-۲-۲- اقسام اخلاق    ۱۵
۲-۱-۲-۲-۱- اخلاق توصیفی    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲- اخلاق هنجاری    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲-۱- نظریه‌های غایت انگارانه (نتیجه محور)    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲-۲- نظریه‌های وظیفه‌گرایانه (فرآیند محور)    ۱۷
۲-۱-۲-۲-۲-۳- نظریه یا مکتب مبتنی بر فضیلت    ۱۷
۱-۲-۲-۳- فرا اخلاق    ۱۸
۲-۱-۲-۳- فلسفه اخلاق    ۱۸
۲-۱-۳- تئوری‌ها و مکاتب اخلاق    ۲۰
۲-۱-۳-۱- مکاتب واقع‌گرا    ۲۰
۲-۱-۳-۲- مکاتب غیرواقع‌گرا    ۲۱
۲-۱-۴- شیوه تبیین نظام اخلاقی    ۲۲
۲-۱-۴-۱- نظام اخلاق اسلامی، غایت‌گرا یا وظیفه‌گرا؟    ۲۲
۲-۱-۴-۲- نظام اخلاقی اسلام عقلانی است یا وحیانی؟    ۲۳
۲-۱-۴-۳- تفاوت نظام اخلاقی اسلام با دیگر نظام‌ها    ۲۴
۲-۱-۴-۴- غایت نظام اخلاقی اسلام    ۲۵
۲-۱-۵- تفاوت اخلاق و حقوق    ۲۵
۲-۱-۶- ارتباط دین و اخلاق    ۲۷
۲-۱-۶-۱- نظریه تباین    ۲۹
۲-۱-۶-۲- نظریه اتحاد    ۲۹
۲-۱-۶-۳- نظریه تعامل    ۳۰
۲-۱-۶-۳-۱- نیازمندی‌های دین به اخلاق    ۳۰
۲-۱-۶-۳-۲- وابستگی‌های اخلاق به دین    ۳۱

بخش دوم: پیشینه تحقیقات داخلی  و خارجی اخلاق    ۳۳

۲-۶-۱- تحقیقات داخلی    ۳۳
۲-۶-۲- تحقیقات خارجی    ۴۲
۲-۷- جمع بندی و چهارچوب نظری تحقیق    ۵۲
منابع    ۵۵